Zoeken
Onderwerp

Bijwerkingen van medicijnen

Een operatie, medische zorg en medicijngebruik kunnen invloed hebben op seksualiteit. Bijwerkingen van medicatie, fysiek herstel en een negatief lichaamsbeeld door medische zorg kunnen ervoor zorgen dat je geen zin hebt om te vrijen.

Door operaties of na medische zorg moet het lichaam herstellen. De wond kan pijn doen, de medicatie kan bijwerkingen hebben en het fysieke herstel kan energie kosten. Daarnaast kunnen zenuwen beschadigd raken, waardoor je minder gevoel hebt in je lichaam. Bovendien voelen veel mensen die geopereerd zijn zich niet zo aantrekkelijk en kunnen operaties littekens geven. Al deze dingen kunnen ervoor zorgen dat je geen zin hebt om te vrijen. Neem de tijd om te herstellen. Lichamelijk contact kan fijn zijn, maar je hoeft niet meteen seks te hebben. Er zijn ook andere manieren om intiem te zijn met je partner of jezelf. Ontdek wat bij jou en je partner past en forceer niets.

Medische zorg

Sommige ziektes en beperkingen vragen veel medische zorg. Dat kan ervoor zorgen dat je vaak op een medische wijze wordt aangeraakt, bijvoorbeeld om te worden gewassen, onderzocht of aangekleed. Het lichaam wordt zo vaak functioneel aangeraakt dat het nauwelijks meer privé voelt. Je kunt je lichaam als medisch object gaan zien, wat weinig intiem en erotisch is. Het is belangrijk om ook aandacht te besteden aan de erotische, positieve kanten en gevoelens van je lichaam.

Invloed van medicijnen

Sommige medicijnen hebben invloed op de seksualiteit. Zo hebben veel antidepressiva als bijwerking dat je minder zin in seks hebt en kunnen bloeddrukverlagers zorgen voor erectieproblemen. Het is soms moeilijk vast te stellen of de seksuele problemen veroorzaakt worden door het medicijn, je ziekte of je reactie op de ziekte. Als de volgende situaties van toepassing zijn, is de kans groot dat het door de medicijnen komt:

  • Het probleem begon vrij snel nadat je met het medicijn begon.
  • Het probleem was niet aanwezig voordat je met het medicijn begon.
  • Het probleem is over zodra je met het medicijn stopt.
  • Het probleem begint weer als je het medicijn opnieuw gebruikt.

Als je wilt testen of het probleem veroorzaakt wordt door de medicijnen kun je het beste eerst overleggen met je arts. Misschien kun je andere medicijnen gebruiken met minder bijwerkingen. Stop nooit zomaar met je medicijnen. Als er geen andere medicijnen zijn, kijk dan of je je seksuele problemen op andere manieren kan aanpakken. Zo kunnen erectieproblemen verminderen door stevige en meer gerichte stimulatie. Glijmiddel kan helpen als je moeite hebt om vochtig te worden. Daarbij kan het zijn dat je meer tijd nodig hebt om opgewonden te worden.

Bijwerkingen van medicijnen

Sommige medicijnen hebben invloed op de seksualiteit. Zo hebben veel antidepressiva als bijwerking dat je minder zin in seks kan hebben en kunnen bloeddrukverlagers zorgen voor erectieproblemen. Dit is weergegeven in de tabel ‘seksuele bijwerkingen geneesmiddelen’.

Hoe gebruik je deze tabel?

  • Bepaal welk medicijnsoort je gebruikt, bijvoorbeeld een bloeddrukverlager of antidepressiva. Deze medicijngroepen staan vet gedrukt.
  • Zoek in de bijsluiter van je medicijn op welke werkzame stof erin zit.
  • Check of deze stof ook genoemd staat in dit schema.
    > Ja: kijk achter de stof welke bijwerking deze stof kan hebben. Dat wil niet zeggen dat je deze bijwerking altijd krijgt
    > Nee: dat wil niet zeggen dat je medicijn geen seksuele bijwerking heeft. Vraag eventueel na bij je behandelend arts.
Bekijk de tabel 'seksuele bijwerkingen geneesmiddelen'
 

Toelichting

Alle geneesmiddelen hebben bijwerkingen en sommige ook op het seksueel functioneren of beleven. De hier gepresenteerde lijst is niet uitputtend.Het is soms moeilijk vast te stellen wat nu de echte oorzaak is: de ziekte waarvoor de medicatie wordt gebruikt, het geneesmiddel zelf of de patiënt die op zijn eigen manier op de ziekte en het geneesmiddel reageert.

De invloed van het geneesmiddel is het meest waarschijnlijk:

  • als de bijwerking vrij snel na start van de therapie is opgetreden én als de seksuele stoornis vóór de therapie niet aanwezig was;
  • als het probleem stopt na staken van het geneesmiddel én als het probleem weer begint na starten van het geneesmiddelEr is veel minder onderzoek gedaan naar seksuele bijwerkingen van geneesmiddelen bij vrouwen. Theoretisch zouden de meeste bijwerkingen evenzeer van toepassing kunnen zijn bij vrouwen in de verschillende fases van haar responscyclus.

Bronnen: College voor Zorgverzekeringen. Farmacotherapeutisch Kompas: www.farmacotherapeutischkompas.nl, opgehaald december 2018. Geneesmiddelenbulletin. Geneesmiddelen geïnduceerde seksuele functiestoornissen. Gebu 2013; 47: 99105. December 2018, Peter Leusink.

Bijwerkingen van medicijnen bij borstkanker

Behandeling en medicatie bij borstkanker kunnen direct zorgen voor minder zin in seks en pijn bij het vrijen, maar ook indirect. Door de impact van de behandelingen krijgt seks minder prioriteit en de bijwerkingen verminderen vaak ook de zin in seks.

Chemotherapie, de bijwerkingen kunnen de volgende effecten op het seksleven veroorzaken:

  • Minder zin in seks en lichamelijke opwinding door verstoring van geslachtshormonen.
  • Minder zin in seks door misselijkheid, braken en diarree.
  • Minder zin in seks door vermoeidheid en slaperigheid.
  • Minder zin in seks door kaalheid.
  • Meer kans op (vaginale) infecties. Door aantasting van de vaginawand kunnen schimmelinfecties ontstaan, vooral als je ook antibiotica of corticosteroïden gebruikt. Klachten zijn jeuk, afscheiding en een branderig gevoel tijdens het vrijen. Een schimmelinfectie moet behandeld worden tijdens de chemotherapie, omdat je weerstand lager is, waardoor infecties gevaarlijker zijn. Overleg hierover met je arts.
  • Vervroegde overgang, met lichamelijke (hormonale) klachten als stemmingswisselingen, opvliegers en psychische klachten als boosheid en verdriet.
  • Aantasting van de vruchtbaarheid.
  • Medicatie tegen de misselijkheid (anti-emetica) met als mogelijke bijwerkingen
  • Slaperigheid.
  • Minder zin in seks.
  • Hormoontherapie met als mogelijke bijwerkingen
  • Droge slijmvliezen in de vagina, waardoor pijn bij het vrijen optreedt.
  • Vaginale bloedingen.
  • Overgangsklachten als opvliegers, hoofdpijn, misselijkheid, diarree, transpiratie, jeuk en slapeloosheid.
Huisarts achter bureau is in gesprek met de twee personen aan de andere kant van het bureau.
Hulp

Heb je seksuele problemen en zoek je hulp? Neem dan contact op met de huisarts, seksuoloog of een andere deskundige.

Hulpoverzicht

Uw browser (Internet Explorer 11) is verouderd en wordt niet meer ondersteund. Hierdoor werkt deze website mogelijk niet juist. Installeer Google Chrome of update uw browser voor meer internetveiligheid en een beter weergave.